Rahim Sarkması

Rahim Sarkması Nedir?

Sınırlı hareket yeteneğine sahip bir organ olduğundan; kadın üreme organlarından rahim, bulunduğu yere sabit değildir; pelvik kasları ve bağ dokuları sayesinde bu bölgede asılıdır. Rahim sarkması ya da farklı bir ifadeyle uterus prolapsusu, rahmin normalde olması gereken yerden aşağıya doğru sarkması durumudur.  Çoğul gebelik, normal doğum, östrojen hormonunun yetersiz olması ve yaşlılık gibi sebepler yüzünden pelvik kaslar ve bağ dokuları gevşer, bu gevşemeye bağlı yer çekiminin de etkisiyle rahim; aşağı, yani vajinanın içine doğru sarkar, bu sarkma, vajinanın dışından görünecek kadar ileri boyutta olabilir. Rahim sarkması, her olayda tedavi gerektirmeyebilir ancak kişinin günlük aktivitelerini engellemesi durumunda tedavi edilmelidir.

Rahim Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Rahim, embriyonun gelişimini sürdürdüğü organdır, farklı nedenlerle olması gereken pozisyondan aşağı doğru sarkabilir, rahim sarkması şiddetine bağlı şikayetler, hafif ağrı şeklinde olabileceği gibi kişinin yaşam kalitesini etkileyecek boyutta da olabilir. Rahmin az miktarda sarkmış olması, genellikle hiçbir belirtiye yol açmaz. Fakat bazı hastalar sabah saatlerinde hafif şiddette başlayan ve ilerleyen saatlerde artan bir bel ağrısı şikayetinden yakınır öyle ki bazı vakalarda karnın alt kısmında ağırlık hissi ya da aşağı doğru çekilme hissi gibi şikayetler de görülebilir. Rahim sarkması belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Ä°drar yapamama
• Ä°drar kaçırma
• Bağırsak hareketlerinde problemler
• Belin alt kısmında aÄŸrı
• Vajinal kanama

• Vajinal akıntı miktarında artış
• Cinsel iliÅŸki sırasında aÄŸrı
• Vajinadan bir ÅŸey çıkacakmış gibi hissetmek
• Vajinadan dışarı doku çıkması

Rahim Sarkması Neden Olur?

Bulunduğu bölgede tutan pelvis kasları ve ligament adlı bağ dokularının zayıflaması, rahim sarkmasına yol açar. Bağ ve kas dokularının zayıflamasının ve dolayısıyla rahmin aşağı doğru sarkmasının nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Ä°leri yaÅŸ
• Menopoz sonrasında östrojen miktarındaki azalma
• Çok kez doÄŸum yapmış olmak
• ÇoÄŸul gebelik
• Ä°ri bebek doÄŸurmuÅŸ olmak
• Normal doÄŸum
• DoÄŸumsal travmalar
• GeçirilmiÅŸ pelvis operasyonları
• Genetik olarak zayıf baÄŸ dokusuna sahip olmak
• Aşırı kilo ya da obezite
• Kronik öksürük
• Ağır kaldırmak
• Kronik kabızlık

Bazı rahim sarkması nedenlerini aynı zamanda risk faktörleri olarak da değerlendirmek mümkündür; örneğin kronik kabızlık, öksürük ya da sürekli ağır kaldırmak gibi sebepler, aynı zamanda rahim sarkması için risk oluşturmaktadır. Rahim sarkmasının önlenmesinde görmezden gelinen bazı rahatsızlıkların tedavi edilmesi veya yaşam biçiminin değiştirilmesi yardımcı olabilir.

Rahim Sarkması Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Rahim sarkmaları hafif şiddetteyse tedavi gerektirmez, fakat rahmin vajinanın dışına çıkacak şekilde sarkması bazı sağlık problemlerine neden olabilir. Bu tip vakalarda rahim, iç çamaşıra temas edebilir düzeydedir ve bu durum ülser oluşumuna sebep olabilir, rahmin sarkmış olması diğer pelvik organların da sarkabileceği anlamına gelebilir. Mesanenin sarkması olarak bilinen sistosel varlığında, vajinanın ön duvarında şişlik oluşur, idrara çıkmak zorlaşır ve idrar yolu enfeksiyonu sık sık yineler. Rektum üzerinde yer alan bağ dokusunun zayıflaması bağırsak hareketlerinin bozulmasına, dışkılama alışkanlığında değişikliğe neden olur, bu nedenle, rahim sarkması varlığında tedavi seçeneğinin hekimle birlikte değerlendirilmesi son derece önem arz etmektedir.

Rahim Sarkması Tanısı Nasıl Koyulur?

Rutin kontrollerde rahim sarkması tanısı konulabileceği gibi bazı vakalarda yalnızca bulgular tanı için yeterli olmaktadır. Genellikle rahim sarkması şikayeti olan kişi, bu durumun farkındadır, rahim sarkması belirtilerinden bir veya birkaçının varlığı hekimin, rahim sarkması rahatsızlığını düşünmesine neden olur. Doktor, öncelikle hastanın öyküsünü dinler ve sonrasında pelvik muayene yapar, muayenede rahmin vajina içine ne kadar sarktığını anlamak için hastanın ıkınmasını, pelvik kaslarının durumunu gözlemlemek için de idrarını tutuyormuşçasına kaslarını kasmasını ister. Bununla birlikte rahim sarkmasına bağlı şikayetlerin, kişinin hayat kalitesini ne kadar düşürdüğünü görmek için küçük bir anket de yapabilir. Değerlendirmeler sonucunda da rahim sarkması tanısını koyar, rahim sarkmasının şiddetine göre tedavi yöntemini belirler.

Rahim Sarkması Nasıl Tedavi Edilir?

Çoğunlukla hafif şiddetteki rahim sarkmaları tedavi gerektirmez, buna rağmen sarkma ilerleyebileceğinden hekim takibi gerekebilir.  Bu tip vakalarda hekim pelvik kasların güçlendirilmesi için Kegel egzersizi gibi egzersizler önerebilir, bunların yanı sıra ağır kaldırmamak, kronik öksürük ve kabızlıktan kaçınmak gibi tavsiyelerde de bulunabilir; tedavi gerektiren şiddetli rahim sarkmalarında da farklı tedavi seçenekleri uygulanır. Rahim sarkmasının tedavi şeklini belirleyen bir diğer etken de kişinin gebe kalıp kalmayacağına bağlıdır, kişinin çocuk sahibi olmak istemesi durumunda; vajinal halka ya da farklı bir deyişle vajinal pesser kullanılabilir. Rahmin boyutuna göre uygun pesser boyutu belirlendikten sonra hekim, kişiyi halkanın kullanımı konusunda ayrıntılı olarak bilgilendirir. Güvenle cinsel birleşme sırasında da kullanılan vajinal halka, rahmi destekleyerek, aşağı doğru sarkmasını engeller. Bir diğer tedavi yöntemi de halk arasında rahim sarkması ameliyatı adıyla bilinen cerrahi operasyondur, bu noktada hastalığın şiddetine göre kişiye iki farklı seçenek sunulabilir. Biri pelvik dokuların onarımı için sentetik doku ya da kişinin farklı bir yerinden alınan doku ile zayıflayan dokular değiştirilir, bir diğer cerrahi seçenek de şiddetli rahim sarkmalarında uygulanan histerektomidir.  Açık ya da laparoskopik cerrahi ile yapılabilen histerektomi ise rahmin tamamen alınmasıdır. Tüm bu tedavi seçeneklerinde belirleyici olan, hastanın şikâyetleri, rahim sarkmasının şiddeti ve kişinin gebelik düşünüp düşünmediğidir. Hekim bu bilgiler ışığında hangi tedavinin uygun olduğuna hastayla birlikte karar verir.

Bir miktar rahim sarkması 30 yaşını aşkın doğum yapmış kadınların yaklaşık %50’sinde görülür, fakat bu vakaların ancak %20 kadarı şikayete yol açacak düzeydedir. Sizin de rahim sarkması ile ilgili bir şikayetiniz varsa, en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olabilir ve gerekiyorsa uygun tedavi seçeneğini değerlendirebilirsiniz. Sağlıklı günler dileğiyle.